Podsumowania 2024: wieś i rolnictwo (w interesie wszystkich)

Rolnictwo jest w naszym regionie ważną gałęzią gospodarki, generującą znaczącą część naszego PKB i znacząco wpływającą na sytuację społeczną.

Wychodząc z założenia, że dochody rolników powinny być godne, a wybór wsi jako miejsca pracy i zamieszkania nie może się wiązać z akceptowaniem gorszych warunków życia, samorząd województwa wspiera modernizację i budowę wiejskiej infrastruktury – w tym tej, która służy uprawie i hodowli – a także miękkie projekty społeczne integrujące lokalne społeczności.

Melioracja i drogi

Samorząd województwa dysponuje środkami Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych (FOGR), który powstaje z opłat za wyłączenia pól i łąk z produkcji rolnej. To pieniądze, które możemy co roku przeznaczać na inwestycje modernizacyjne dotyczące dróg dojazdowych do gruntów rolnych w całym regionie – chodzi o tę część infrastruktury drogowej, której nie możemy finansować z innych środków. W ubiegłym roku przekazaliśmy w tym trybie lokalnym społecznościom 12 mln złotych, za co przeprowadzono 42 tego typu przedsięwzięcia. Polne drogi, w złych warunkach pogodowych często nieprzejezdne, zmieniamy w ten sposób w drogi utwardzone, co ułatwia pracę rolników i poprawia efektywność gospodarowania.

Łącznie zmodernizowano w ubiegłym roku w tym trybie 30 kilometrów dróg, m.in. w gminie Fabianki w powiecie włocławskim i w gminie Bobrowniki w powiecie lipnowskim.

Zobacz Pieniądze na wiejskie drogi

Nakłady z budżetu województwa na budowę służących rolnictwu zbiorników retencyjnych (o łącznej powierzchni lustra wody 1 hektara) wyniosły w tym czasie 150 tys. złotych, zaś na utrzymanie urządzeń melioracyjnych w dobrym stanie przekazaliśmy odpowiedzialnym za to podmiotom lokalnym 1 700 tys. złotych. Nowe zbiorniki retencyjne powstały m.in. w Lipnicy i Bliznie w powiecie wąbrzeskim, pieniędzmi na utrzymanie urządzeń obdzieliliśmy 72 gminy w całym regionie.

Zobacz:

Mała retencja służy rolnictwu

Informacja o przyznanych dotacjach

Promocja wsi i rolnictwa

Wsparcie dla środowisk wiejskich to także środki budżetowe na inicjatywy i wydarzenia integrujące lokalne społeczności i takie, które promują wizerunek wsi jako atrakcyjnego miejsca do życia, samorealizacji i realizacji ambicji zawodowych, także do turystyki.

Jednym z takich wydarzeń są doroczne dożynki wojewódzkie, które w ubiegłym roku kosztowały nas 850 tys. złotych. W programie, poza wywodzącym się z tradycji ceremoniałem, znalazły się m.in. konkursy z nagrodami na najładniejsze wieńce, najbardziej pomysłowe witacze i najciekawsze pomysły promocyjne starostw powiatowych.

Zobacz Dożynki wojewódzkie Grudziądz 2024

150 tys. złotych wynoszą łącznie ubiegłoroczne dotacje marszałkowskie na inicjatywy realizowane przez koła gospodyń wiejskich – programy dla wiejskich świetlic, przeglądy folklorystyczne, festiwale, konferencje i wydarzenia artystyczne. Budżet w tej samej wysokości miał konkurs Agricola Syn Ziemi, w którym wyróżniamy najlepszych rolników, produkujących żywność według wyśrubowanych standardów. Konkurs promuje zarówno rolnictwo wykorzystujące najnowocześniejsze metody uprawy i hodowli, jak i to tradycyjne, produkujące mniej, ale w sposób odpowiedzialny i zrównoważony.

Zobacz Honory i wyróżnienia dla wiejskich liderów (zdjęcia)

Marszałkowski budżet obywatelski dla wsi

Kujawsko-pomorska wieś sama zarządza częścią przeznaczonych dla niej funduszy w ramach mechanizmu rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (RLKS), finansowanego z puli naszego programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza (FEdKP) i Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej (PSWPR). Środkami tymi – łącznie 100 mln euro w perspektywie do 2027 roku – zarządzają lokalne partnerstwa (lokalne grupy działania, LGD), których jest w naszym regionie 27.

Zobacz Tak wygląda demokracja partycypacyjna

W Urzędzie Marszałkowskim pracowaliśmy w ubiegłym roku nad uruchomieniem tych środków w ramach konkursów o dofinansowanie, ogłaszanych przez poszczególne LGD-y z myślą o podmiotach funkcjonujących na ich terenie. Część z tych konkursów został już uruchomiona, dwa już rozstrzygnięto.

Te ostatnie dotyczą środków przeznaczonych m.in. na rozwój klubów młodzieżowych z programami edukacyjno-formacyjnymi (docelowo zostaną uruchomione w każdej gminie) i integrację społeczną seniorów. W pierwszym przypadku 9,5 mln złotych podzielono między 115 beneficjentów, w drugim 11 mln złotych trafia do 128 lokalnych podmiotów. Konkursy trwające dotyczą m.in. pieniędzy przeznaczonych na walkę ze stereotypami płci i promocję aktywności kobiet (3 aktywne nabory) oraz na edukację ustawiczną (jeden nabór).

Wkrótce do wzięcia będą też pieniądze dla wiejskiego biznesu i wiejskich przedsiębiorstw społecznych na budowę alternatywnych sposobów zarabiania przez gospodarstwa rolne (agroturystyka, usługi edukacyjne i opiekuńcze), na wsparcie budowy systemów krótkich łańcuchów dystrybucji żywności, na rozwój lokalnej infrastruktury i sieci usług społecznych, na edukację obywatelską oraz projekty służące włączeniu społecznemu.

PROW na ostatniej prostej

Ubiegły rok był czasem ostatnich konkursów w naszym regionalnym segmencie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (PROW jest w całym kraju realizowany z poślizgiem niezależnym od regionów). W ramach 2,5 tysiąca umów o dofinansowanie zakontraktowaliśmy 681 mln złotych, 100 proc. przyznanej alokacji.

Ubiegłoroczny dorobek PROW to m.in.

9 km nowych wodociągów

8 km nowych systemów kanalizacyjnych

159 nowych przydomowych oczyszczalni ścieków

2 nowe komunalne oczyszczalnie ścieków

2 stacje uzdatniania wody (jedna nowa i jedna zmodernizowana)

24 km zmodernizowanych dróg lokalnych

inwestycje w 19 obiektach kulturalnych (m.in. domach kultury i bibliotekach)

149 inwestycji w zakresie przestrzeni publicznej (m.in. boiska, place zabaw, parki, infrastruktura turystyczna)

247 nowych firm

296 nowych miejsc pracy.

Wśród sfinansowanych inwestycji są na przykład stanica wędkarska nad Jeziorem Pakoskim w powiecie inowrocławskim, nowe systemy grzewcze w pięciu wiejskich świetlicach w gminie Sępólno Krajeńskie w powiecie sępoleńskim, rozbudowa placu zabaw w Zakrzewie w powiecie aleksandrowskim i budowa małej architektury rekreacyjnej w Choceniu w powiecie włocławskim.

Nasze Lokalne: sukces dobrej żywności   

Marszałkowski Regionalny Ośrodek Zrównoważonego Rozwoju od czterech lat prowadzi sklep internetowy Nasze Lokalne (naszelokalne.pl) w którym można kupić produkty spożywcze prosto od rolników i z niewielkich lokalnych przetwórni. W ofercie jest obecnie blisko 600 pozycji, m.in. sery, wędliny, ryby, przetwory z owoców i warzyw oraz wypieki.

Serwis Nasze Lokalne jest praktyczną realizacją idei wzmocnienia i promocji lokalnych systemów żywnościowych i krótkich łańcuchów dystrybucyjnych żywności, idei zrównoważonego rolnictwa i zasady, by produkować zdrową żywność najwyższej jakości. Działa też na rzecz godnych dochody rolników i poprawy poziomu życia na wsi. Odniósł sukces dzięki sprzedaży wyłącznie najwyższej jakości świeżych produktów, bez sztucznych domieszek i konserwantów.

Nasze Lokalne 2024

50 nowych produktów

24 dostawców/producentów

9 „okienek zakupowych”

setki sprzedanych produktów

W interesie wsi (ale miasta też)

Niewątpliwym sukcesem regionu jest przyjęcie przez Europejski Komitet Regionów, ważną unijną  instytucję doradczą, przygotowanej przez marszałka Piotra Całbeckiego opinii na temat zasad funkcjonowania unijnej wspólnej polityki rolnej po 2027 roku. Dokument ma istotne znacznie dla europejskiej debaty w tej kwestii i dla przyszłości polskiego i europejskiego rolnictwa. Europejskie regiony wzywają w nim Komisję Europejską do weryfikacji wspólnej polityki rolnej –  m.in. do wdrożenia instrumentów pozwalających na ścisłą kontrolę tranzytu produktów rolnych spoza Unii Europejskiej i generalnie właściwą ochronę europejskiego wspólnego rynku rolno-spożywczego; do weryfikacji założeń europejskiego Zielonego Ładu w odniesieniu do rolnictwa; do ustanowienia narzędzi wsparcia rozwoju zrównoważonego rolnictwa i produkcji zdrowej żywności, wzmocnienia i promocji lokalnych systemów żywnościowych i krótkich łańcuchów dystrybucyjnych żywności; do przeniesienia zasadniczych kompetencji w kreowaniu polityki rolnej na poziom województw.

Opinia była otwarciem europejskiej debaty na temat przyszłości rolnictwa naszego kontynentu. I to otwarciem skutecznym – jej tezy znalazły szeroki odzew w unijnych instytucjach i obecnie pobrzmiewają w wypowiedziach najwyższych urzędników w Brukseli, m.in. przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i unijnego komisarza ds. rolnictwa Christophe’a Hansena. Należy więc mieć więc nadzieję, że zaproponowane w niej narzędzia i rozwiązania zostaną uwzględnione w zasadach nowej europejskiej wspólnej polityki rolnej.

Jeśli tak się stanie, wśród wygranych będą też rolnicy naszego regionu. A także my wszyscy.

Zobacz Unia Europejska otwiera dialog z rolnikami

Beata Krzemińska

rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego