„Tej nocy zgładzono wolność w katyńskim lesie. Zdradzieckim strzałem w czaszkę pokwitowano wrzesień” – zaczyna swój wiersz Feliks Konarski. Dziś (13 kwietnia) przypada 81. rocznica zbrodni katyńskiej.

Z tej okazji przed budynkiem Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu stanęła wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie, która będzie dostępna do 30 kwietnia. Pamięć zamordowanych w Katyniu uczczona zostanie także w innych miastach naszego województwa. W uroczystości w Szubinie (powiat nakielski) wezmą udział wicemarszałek Zbigniew Ostrowski i radny województwa Marek Domżała.

Po uroczystym otwarciu wystawy „Zbrodnia katyńska 1940”, podczas którego marszałkowi Piotrowi Całbeckiemu będą towarzyszyli przewodniczący kolegium IPN profesor Wojciech Polak, dyrektor oddziału IPN w Gdańsku profesor Mirosław Golon i prezes toruńskiego stowarzyszenia Rodzina Katyńska Barbara Sękowska-Reinke, zebrani złożą kwiaty pod pamiątkową tablicą w kościele św. Ducha w Toruniu.

Wystawa przygotowana przez oddział IPN w Krakowie przybliża założenia paktu Ribbentrop-Mołotow, wyjaśnia okoliczności zbrodni w Katyniu, przedstawia efekty prowadzonych śledztw w tej sprawie oraz wynikające z nich nieścisłości. Dowiemy się także, na czym polegało kłamstwo katyńskie oraz jak przebiegały starania w dochodzeniu do prawdy w tej sprawie. Tablice można oglądać do 30 kwietnia przed budynkiem Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu przy placu Teatralnym 2.

W Szubinie kwestia wydarzeń z Lasu Katyńskiego splata się z historią istniejącego tam podczas drugiej wojny światowej niemieckiego Oflagu 64, w którym przetrzymywani byli amerykańscy oficerowie. Dwóch spośród nich, podpułkownik John Huff Van Vliet Jr. i kapitan Donald Boyle Stewart, wiosną 1943 roku było świadkami ekshumacji masowych grobów polskich oficerów w Katyniu, o czym później w zaszyfrowanych listach informowali swoje rodziny. Po wojnie złożyli zeznania przed komisją Kongresu Stanów Zjednoczonych, a ich świadectwo przyczyniło się do ujawnienia prawdy o zbrodni dokonanej przez władze ZSRR.

W ceremonii złożenia kwiatów pod tablicą upamiętniającą dwóch amerykańskich oficerów wezmą udział wicemarszałek Zbigniew Ostrowski, radny sejmiku województwa Marek Domżała, dowódca 8. Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej płk Krzysztof Stańczyk, dowódcy stacjonującego w Toruniu 1. Batalionu 82. Pułku Artylerii Armii USA ppłk Nicolas Dvonch i sierżant major Jose Weeks, prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Upamiętnienia Obozów Jenieckich w Szubinie Mariusz Winiecki oraz przedstawiciele lokalnych władz.

Zamordowani w Katyniu byli elitą polskiej armii i społeczeństwa. Wśród blisko 22 tysięcy ofiar byli generałowie, oficerowie Wojska Polskiego, funkcjonariusze policji, żandarmerii, Straży Więziennej, żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza, pracownicy wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej Polskiej oraz lekarze, farmaceuci, naukowcy, nauczyciele, prawnicy, politycy, przedstawiciele władz samorządowych, urzędnicy i księża.

Materiał: Beata Krzemińska, rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego