Wczorajszy (14 marca) uroczysty koncert w CKK Jordanki w Toruniu jest głównym punktem kujawsko-pomorskich regionalnych obchodów Dnia Odzyskania Niepodległości Litwy. Obecność zapowiedzieli marszałek Piotr Całbecki i przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska oraz minister kultury Republiki Litewskiej Šarūnas Birutis i litewski ambasador w Polsce Valdemaras Sarapinas.

Koncert zatytułowano „Muzyczne mosty Polska/Litwa”. Wystąpią Toruńska Orkiestra Symfoniczna pod dyrekcją Dainiusa Pavilionisa i Państwowy Chór Wileński. W programie m.in. słynne mazury z „Halki” i „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki, polonez „Pożegnanie ojczyzny” Mikołaja Kleofasa Ogińskiego, fragmenty opery „Faust” Antoniego Henryka Radziwiłła oraz poemat symfoniczny „W lesie” i kantata „De profundis” Mikołaja Konstantego Čiurlionisa, uznawanego za najwybitniejszą postać kultury litewskiej przełomu XIX i XX wieku.

W południe w toruńskim Ratuszu Staromiejskim odbyła się konferencja prasowa, podczas której podsumowana została polsko-litewska współpraca w naszym regionie. W spotkaniu z dziennikarzami wzięli udział wicemarszałek Zbigniew Ostrowski, minister Šarūnas Birutis i prezydent Torunia Paweł Gulewski. Jak wiadomo, samorząd naszego województwa od lat współpracuje z litewskim Rejonem Kiejdańskim, a Toruń z Kownem. Najnowsze transgraniczne więzi zawiązały toruńskie Muzeum Okręgowe i Muzeum Historii w Trokach, Teatr Horzycy i Narodowy Teatr Dramatyczny w Kownie oraz nasz Ciechocinek z Birsztanami, liczącym 3 tysiące mieszkańców uzdrowiskiem nad Niemnem.

Podczas konferencji zaprezentowany został jeden z niewielu zachowanych egzemplarzy pierwszej litewskiej książki drukowanej – wydanego w 1547 roku w Królewcu luterańskiego katechizmu Martynasa Mažvydasa. Starodruk znajduje się obecnie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.

Korzenie państwowości litewskiej sięgają średniowiecza. W XIV wieku Księstwo Litewskie weszło w stały związek z Królestwem Polskim by w wieku XVI wejść w skład Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W wyniku rozbiorów Litwa została wchłonięta przez Imperium Rosyjskie. Niepodległa Republika Litewska powstała po raz pierwszy w 1918 roku, ale już w roku 1940 znalazła się w orbicie sowieckiej Rosji jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka. Litwini cieszą się niepodległością od 11 marca 1990, kiedy ich kraj ponownie ogłosił deklarację niepodległości, a od 2004 roku także członkostwem w Unii Europejskiej. Polsko-litewskie relacje dotyczą obecnie m.in. gospodarki (jako kraj jesteśmy trzecim największych eksporterem na tamtejszy rynek i trzecim największym rynkiem zbytu dla litewskich towarów), polityki międzynarodowej i kultury.

Uroczystości zorganizowane zostały wspólnie przez samorząd województwa, samorząd miejski Torunia i konsula honorowego Litwy w Toruniu Przemysława Bańkowskiego. Odbywają się pod honorowym patronatem ambasadora Litwy.

Beata Krzemińska

rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego