Idea bractw kurkowych, jako organizacji powoływanych do życia względami praktycznymi, zrodziła się w wiekach średnich na zachodzie Europy. Jej recepcja na ziemiach polskich postępowała wraz z upowszechnianiem się na tym obszarze prawa magdeburskiego. Narzucało ono mieszkańcom nowo lokowanych miast obowiązek ich obrony.

W dniu 11 listopada Chełmińskie Towarzystwo Strzeleckie - Bractwo Kurkowe symbolicznie wybiera nowego króla oraz marszałków. Uroczystość odbyła się w Ratuszu, a wyróżnienia wręczał Burmistrz Miasta Chełmna - Mariusz Kędzierski.

W tym roku Królem Kurkowym został Brat Tomasz Kluczyk, Pierwszym Marszałkiem Siostra Teresa Jambor, Drugim Marszałkiem Brat Zdzisław Śmiejewski. Serdecznie gratulujemy!

Dzieje Kurkowych Bractw Strzeleckich są ściśle związane z historią miast i mieszczaństwa Europy. Miały one za zadanie podnosić sprawność strzelecka mieszczan i w ten sposób przygotowywać' ich do obrony swojego grodu. Już od wieków średnich ich działaniu towarzyszyło zawołanie Ćwicz oko i dłonie w ojczyzny obronie. Hasło to jest sztandarowym hasłem wszystkich Bractw Kurkowych Rzeczypospolitej Polskiej. Patronuje im św. Sebastian, rzymski wojownik, skazany za pomoc chrześcijanom,

Według "Encyklopedii Staropolskiej" Z. Glogera - ,,Kurkowe Towarzystwa, czyli Bractwa Strzeleckie w wiekach średnich - istniały we wszystkich znaczniejszych miastach, celem obrony przeciw napadom nieprzyjaciół i przewadze możnowładztwa, opasywały się wałami, fosami, palisadami, murami i basztami, w których bywał; bramy wjazdowe. Mieszczanie podzieleni byli zwykle na bractwa rzemieślnicze, czyli cechy, z których każdy zamieszkiwał najczęściej jedną ulicę lub dzielnicę miasta, miał wyznaczoną sobie część murów do obrony, własnym kosztem utrzymywana i własnymi piersiami, w razie szturmu zasłanianą i basztę, w której posiadał swój arsenał (cekhauz). Z tego powodu między mieszczanami powstały osobne Bractwa dla ćwiczenia się w celnym strzelaniu z łuków, a później, gdy nastała broń palna - z rusznic”. Najważniejszym obowiązkiem członków Bractwa Strzeleckiego było wzięcie udziału w strzelaniu. Zwolnienia od tego obowiązku stosowano bardzo rzadko (choroba, wiek ponad 60 lat), kto się od tego uchylał - karano grzywną.

Najważniejsze strzelanie było o godność Króla Kurkowego. Zwycięzca w zawodach bractwa strzeleckiego otrzymywał tytuł króla kurkowego oraz nagrodę w postaci sukni z czerwonego aksamitu, cynowego dzbanka (z czasem pojawił się srebrny puchar „królewski"), rękawic i tuzina półkwartek wina. „Król” poza tym zwolniony był przez cały rok od wszelkich podatków i świadczeń, musiał jednak do kura dodać 2 łuty srebra i wystawić członkom bractwa ucztę. Bractwo prowadziło bogate życie towarzyskie nie tylko związane z ceremoniałem strzeleckim. Przez cały czas istnienia Bractwa Strzeleckiego zwracano wielką uwagę na zachowanie i etykę Bractwa wśród swych członków, aby świadomi swych obowiązków' mogli dźwigać hasło Bóg. Honor i Ojczyzna. stojąc na straży wszystkiego, co dobre.

Główne cele działania Bractwa to:

1. krzewienie uczuć patriotycznych, popularyzowanie i kultywowanie historycznych tradycji i zwyczajów Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Chełmnie,

2. kultywowanie tradycyjnego strzelania obywatelskiego poprzez organizowanie zawodów strzeleckich w konkurencjach, których rodowód nierzadko sięga średniowiecza,

3. propagowanie sportu strzeleckiego wśród szerokich rzesz społeczeństwa poprzez prowadzenie szkoleń, strzelań i zawodów o zasięgu zarówno lokalnym jak i ogólnopolskim.

Idea powstawania bractw kurkowych, szkół, towarzystw czy gildii strzeleckich - bo tak różne nazwy nadawano tym organizacjom miejskim - początkami sięga czasów średniowiecza. Związane to było z obowiązkiem samoobrony mieszkańców miast, którzy w razie zagrożenia swego bezpieczeństwa mogli liczyć tylko na własne siły. Stąd z chwilą gdy miasto opasane zostało murami obronnymi, pilną stawała się konieczność przyuczenia mieszczan do sprawnego posługiwania się bronią. tak aby w razie potrzeby mogli sprostać temu zadaniu. Miały one charakter ponad cechowej, paramilitarnej struktury, przynależność do której była obligatoryjna. Występujące w nazwach wielu tych organizacji określenie kurkowy, kurkowe wywodzi się od celu strzeleckich zmagań, którym najczęściej był ptak - początkowo żywy, później zastąpiony drewnianym wyobrażeniem - przypominającym koguta, czyli jak wówczas mówiono: kura, skąd poszła nazwa bractw. O wyborze tego właśnie ptaka jako celu najważniejszych zawodów, w wyniku których wyłaniany był najlepszy w danym roku strzelec, być może zadecydował fakt, że kur (czyli kogut), stanowiący symbol czuwania, uznany został także za najwłaściwsze przedstawienie królewskiej godności ich zwycięzcy, powszechnie nazywanego królem kurkowym.

Bractwo strzeleckie w Chełmnie zostało powołane przez radę miasta wilkierzem z 1 maja 1427 r. Początkowo członkiem bractwa mógł zostać tylko obywatel miasta Chełmna. Po zmodyfikowaniu przepisów' w 1830 r członkami mogli być miejscowi i pozamiejscowi, bez różnicy stanu i wyznania, którzy ukończyli przynajmniej 24 lata. Chełmińskie bractwo kurkowe w swoich dziejach przeżywało okresy załamań. Podupadło ono w XVI wieku, po czym zostało ponownie powołane wilkierzem przez radę miasta 7 lutego 1590 r. Ponowny upadek nastąpił w 1769 r. Dopiero w okresie Księstwa Warszawskiego reaktywowało ono swoją działalność, choć nigdy już nie zyskało dawnej świetności. Bractwo kurkowe istniało w Chełmnie do 1939 r. Po sześćdziesięciu latach stagnacji 3 lipca l999 r. ponownie reaktywuje się bractwo kurkowe na Ziemi Chełmińskiej. W wyniku postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu 1 Sekcja Rej estrowa wpisano do rejestru St "A" pod pozycją "A" 780 dnia 27 września 1999 r.~ Chełmińskie Towarzystwo Strzeleckie Bractwo Kurkowe z siedzibą 86-200 Chełmno ul. Wojska Polskiego 13 m 1.

30 września 2000 r. to historyczny dzień w dziejach Bractwa w dniu tym po raz pierwszy członkowie Bractwa stanęli do ślubowania - przysięgając podczas uroczystej mszy na sztandar miasta Chełmna. W maju 2001 r. Bractwo Kurkowe otrzymało w użyczenie od Miasta zabytkowy obiekt w postaci Baszty Dominikańskiej, którą z wielkim staraniem odrestaurowało z przeznaczeniem na siedzibę.

W 2009 roku Bracia urządzili własną strzelnicę w Forcie nr VIII w Klamrach. Obecnie do Bractwa przynależy 25 braci i dwie siostry. By zostać członkiem bractwa trzeba uzyskać poręczenie brata wprowadzającego, a potem przez rok cały pracując wykazać swą postawa, że godnym się jest by bracia przyjęli go w swe szeregi. Roczny staż kończy uroczysta przysięga złożona na sztandar Bractwa.

Stało się już tradycją, że co roku 11 listopada w dzień niepodległości nasze Bractwo w Ratuszu organizuje uroczystość intronizacji nowego Króla Kurkowego.

Strzelanie odbywa się wcześniej na naszej strzelnicy w Klamrach. Kadencja Króla twa 1 rok.

Fot: Joanna Prządka i Iwona Link