Zmiany w prawie pracy od 2026 r. ZUS na wniosek wyda zaświadczenia do „stażowego”

Od 2026 r. do stażu pracy będzie można doliczyć także inne aktywności zawodowe niż praca na etacie, a ich potwierdzaniem zajmie się ZUS. Nowe zasady od 1 stycznia obejmą sektor finansów publicznych, a od 1 maja – pozostałych pracodawców.

Kodeks pracy wskazuje okresy, które będzie można zaliczyć do stażu pracy, pod warunkiem uzyskania z ZUS-u stosownego zaświadczenia. Będą to:

1. okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie wypadkowe przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobę współpracującą z osobą prowadzącą taką działalność;

2. okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu:

· wykonywania umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu,

· wykonywania umowy agencyjnej,

· współpracy z osobą wykonującą umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług lub umowę agencyjną,

· pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej,

· pozostawania członkiem spółdzielni kółek rolniczych;

3. okresy zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego w ramach tzw. ulgi na start, tj. jako osoba podejmująca działalność gospodarczą i niepodlegająca ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez pierwsze 6 miesięcy jej prowadzenia, a także okresy opłacania składek przez osobę współpracującą z taką osobą;

4. okresy, za które zostały sfinansowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w czasie zawieszenia działalności gospodarczej, zarówno przez przedsiębiorcę, jak i osobę współpracującą;

5. okresy wykonywania pracy zarobkowej za granicą na innej podstawie niż stosunek pracy.

Wniosek o zaświadczenie (USP) – tylko w formie elektronicznej

Wniosek o wydanie zaświadczenia o ubezpieczeniu dla celów doliczenia okresów do stażu pracy (USP) będzie dostępny od 1 stycznia 2026 r. na koncie w eZUS. Po zalogowaniu się do eZUS wniosek będzie można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami formularz nie będzie dostępny w wersji papierowej. Zaświadczenie, decyzję oraz inne pisma w tej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekaże wnioskodawcy wyłącznie elektronicznie - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Kiedy złożyć do ZUS wniosek o wydanie zaświadczenia

Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie wydawał zaświadczenia tylko za niektóre okresy wskazane w Kodeksie pracy. Chodzi o zatrudnienie, w których dana osoba była objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi albo opłacała składki na te ubezpieczenia lub na ubezpieczenie wypadkowe. Zaświadczenie może dotyczyć również okresów zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą korzystała z tzw. ulgi na start.

ZUS nie wyda zaświadczenia za okresy, w których uczeń lub student wykonywał np. umowę zlecenia, ponieważ w takim przypadku nie podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zaświadczenie będzie wydawane na podstawie danych zapisanych na koncie ubezpieczonego w ZUS. Jeżeli na koncie nie będzie informacji o zgłoszeniu do ubezpieczeń, ZUS wyda decyzję o odmowie wydania zaświadczenia. Po otrzymaniu takiej decyzji będzie można złożyć wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego i dołączyć do niego dokumenty potwierdzające dane okresy. Wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego wraz z posiadanymi dokumentami będzie można złożyć:

· elektronicznie – za pośrednictwem konta w eZUS, z wykorzystaniem wniosku ogólnego POG,

· listownie – na adres najbliższej jednostki Zakład Ubezpieczeń Społecznych,

· osobiście – w dowolnej placówce Zakładu.

Różne wnioski dla okresów sprzed i po 1 stycznia 1999 r.

Jeżeli wniosek o wydanie zaświadczenia dotyczy okresów sprzed 1 stycznia 1999 r., nadal należy korzystać z wniosku US-7. Okresy te nie są zapisane na indywidualnym koncie ubezpieczonego, dlatego nie można ich wskazać we wniosku USP.

Jeżeli okres ubezpieczenia rozpoczął się przed 1 stycznia 1999 r. i trwał po tej dacie, należy złożyć dwa oddzielne wnioski:

· US-7 – za okres ubezpieczenia sprzed 1 stycznia 1999 r.,

· USP – za okres ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r.

Materiał: Krystyna Michałek

regionalna rzeczniczka prasowa ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim