Od października w Zespole Szkół CKZ w Grubnie możemy oglądać wystawę poświęconą Polskiemu Państwu Podziemnemu na Pomorzu. Na 18 planszach można zobaczyć m.in. informację o powrocie tego regionu do Polski w 1920 r. i zaślubinach jakie dokonał wtedy z Bałtykiem gen. Haller; jest tam również informacja o budowie portu w Gdyni, jednego z największych przedsięwzięć budowlanych II RP. Kolejne plansze pokazują atak Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 r. i represje przeciwko Polakom na Pomorzu m.in. w bydgoskim Fordonie czy Szubinie.

Szczególnie mocno wybrzmiewają w tym kontekście słowa niemieckiego szefa sztabu generalnego gen. Hansa von Seeckta zamieszczone na jednej z tablic, który powiedział ”Istnienie Polski jest nie do zniesienia, podważa ona warunki bytu Niemiec. Musi ona zniknąć i zniknie”. Duże wrażenie na uczniach zrobiła informacja z tablicy z Grudziądza poświęcona członkom organizacji „Rota”, których Niemcy w ramach represji zgilotynowali. Na innej z plansz można przyjrzeć się schematowi działania państwa podziemnego, którego „mózg” znajdował się w Londynie pod postacią rządu gen. Sikorskiego, a w okupowanej Polsce struktura rozgałęziała się na dwa piony: wojskowy i cywilny. Na wystawowych banerach można również zobaczyć komendantów Pomorskiego Okręgu AK m.in. ppłk. Józefa Chylińskiego. Oglądający wystawę uczniowie mogli się także dowiedzieć o prowadzonej przez konspiratorów akcji propagandowej, skierowanej do społeczeństwa pod postacią ulotek, gazetek i innego rodzaju pism, które kolportowano również w języku niemieckim, dostarczając tym samym żołnierzom okupanta prawdziwych informacji np. o klęskach Wehrmachtu na froncie wschodnim. Niestety zakończenie wojny w 1945 r. nie przyniosło prawdziwej wolności, przeciw nowej komunistycznej okupacji stanęła również cześć członków państwa podziemnego na Pomorzu, tworząc m.in. struktury Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, a później Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

Na Pomorzu działa również m.in. V Wileńska Brygada AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, która to grupa partyzancka przez długi czas skutecznie zwalczała nową komunistyczną władzę.

Materiał: Piotr Sołtysiak