W hołdzie baloniarzom w mundurach

Po 81 latach na swoje miejsce w parku miejskim na Bydgoskim Przedmieściu wróci toruński Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych. Monument, hołd poległym w wojnie bolszewickiej 1920 roku, został zniszczony na rozkaz niemieckiej administracji okupacyjnej w roku 1939. Odbudowę wsparł finansowo samorząd województwa. Ceremonia odsłonięcia 14 sierpnia.

Historia wojennej aeronautyki to także balony i sterowce. Były wykorzystywane podczas pierwszej wojny światowej, a balonów zaporowych używano do obrony przeciwlotniczej jeszcze podczas bitwy o Anglię w 1940 roku. Własne formacje tego typu, które odegrały pewną rolę podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920, miała też II Rzeczpospolita. W Toruniu stacjonował w międzywojniu batalion balonowy i funkcjonowała Szkoła Podchorążych Wojsk Balonowych.    

Pomnik w parku na Bydgoskim Przedmieściu, przedstawiający orła z rozpostartymi skrzydłami trzymającego w szponach Krzyż Orderu Virtuti Militari, dłuta Michała Kamieńskiego, był hołdem dla baloniarzy poległych w 1920 roku na linii Bugu. Zburzyli go Niemcy, którzy zajęli miasto we wrześniu 39.  Odbudowa – w stulecie powrotu Torunia do macierzy i stulecie bitwy warszawskiej 1920 – jest inicjatywą środowiska skupionego wokół Towarzystwa Miłośników Torunia, wspieraną przez samorząd województwa i Instytut Pamięci Narodowej. TMT prowadziło też na ten cel zbiórkę publiczną.

- Ważne inicjatywy obywatelskie zawsze mogą liczyć na wsparcie samorządu województwa. To będzie wotum wdzięczności, hołd pamięci tych odważnych młodych ludzi w wojskowych mundurach, którzy oddali życie w pierwszych latach odbudowy polskiej państwowości. A dla nas współczesnych - symbol interesującego epizodu w historii miasta i regionu – podkreśla marszałek Piotr Całbecki, który, obok m.in. wicepremiera prof. Piotra Glińskiego, ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka i prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Jarosława Szarka, zasiada w Komitecie Honorowym Odbudowy Pomnika.

Autorem repliki, która, tak jak pierwowzór, została wykonana z brązu, jest toruński artysta Maciej Jagodziński-Jagenmeer. Na granitowym cokole pojawi się dziewiętnaście nazwisk poległych baloniarzy – żołnierzy i oficerów.

Ceremonia odsłonięcia pomnika odbędzie się 14 sierpnia (początek godz. 18.00), w przeddzień setnej rocznicy zwycięskiej bitwy warszawskiej (cudu nad Wisłą), która przesądziła losy wojny polsko-sowieckiej, a najprawdopodobniej także losy Europy w tamtym czasie.

Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego