Emerytura i renta po zmarłym

Prawo do świadczeń ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej. Jeżeli zgon świadczeniobiorcy nastąpił przed terminem płatności emerytury lub renty, a istnieje możliwość wstrzymania wypłaty tego świadczenia wówczas wstrzymanie świadczenia następuje od miesiąca, w którym nastąpił zgon.

W przeciwnym przypadku wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarł emeryt -rencista. Listonosz, który przynosi emeryturę, rentę po śmierci emeryta-rencisty nie powinien jej wypłacać domownikom tylko zwrócić do ZUS, a uprawniony członek rodziny powinien złożyć do ZUS wniosek o wypłatę tzw. świadczenia niezrealizowanego. W sytuacji kiedy listonosz wypłaci świadczenie, ZUS ustali nadpłatę
i będzie dochodził zwrotu wypłaconej kwoty.  Pieniądze wypłacone po śmierci emeryta -rencisty– trzeba zwrócić, jako nienależnie pobrane świadczenie.  Jeśli to było świadczenie, które zmarłemu się należało (tj. za miesiąc, w którym emeryt-rencista zmarł - bez względu na to, w jakim dniu miesiąca) ZUS, na wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wyda formalną decyzję i przekaże pieniądze osobom uprawnionym. Wniosek o niezrealizowane świadczenie należy złożyć przed upływem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwało świadczenie. – informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Jeśli świadczenie przekazywane jest na rachunek bankowy, obowiązek zwrotu  dotyczy świadczeń, wypłaconych za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć emeryta-rencisty.    

Co to jest niezrealizowane świadczenie z ZUS

Niezrealizowane świadczenie to takie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli np. ktoś zmarł we wrześniu, a ZUS nie wypłacił świadczenia, bo dostał informację o zgonie, to niezrealizowaną emeryturę można wypłacić członkom rodziny tej osoby - na ich wniosek. Niezrealizowane świadczenie to również takie świadczenie, o które zmarła osoba złożyła wniosek, ale nie otrzymała decyzji np. z powodu prowadzonego przez nas postępowania. Również w przypadku, gdy osoba, która ma ustalone prawo do świadczenia i która złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, a przed załatwieniem tego wniosku przez ZUS zmarła – należność przysługująca zmarłemu może być wypłacona w ramach niezrealizowanych świadczeń.- wyjaśnia rzeczniczka.

Przykład:
Pani Kasia, emerytka, mieszkała z mężem. Kobieta zmarła w październiku i dlatego nie pobrała emerytury za październik. Jej mąż jest uprawniony do pobrania – jako niezrealizowanego świadczenia – emerytury żony za październik. ZUS wypłaci to świadczenie, pod warunkiem, że mąż złoży w tej sprawie wniosek.

Kto może się starać o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

Prawo do niezrealizowanych świadczeń mają:

• w pierwszej kolejności – mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,

• drugiej kolejności:  – małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo domowe).
• w trzeciej kolejności – inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.

Jakie trzeba złożyć dokumenty

Dokumenty, na podstawie których ZUS ustali uprawnienia do niezrealizowanych świadczeń, to
w szczególności:

• odpis aktu zgonu,
• odpis aktu małżeństwa – w przypadku małżonka,
• odpis aktu urodzenia – w przypadku dzieci,
• środki dowodowe potwierdzające fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.

Druk wniosku o niezrealizowane świadczenie (druk ENS) dostępny jest na stronie internetowej zakładu, a także w każdej naszej placówce.

Materiał: Krystyna Michałek, Rzecznik Regionalny ZUS Województwa Kujawsko-Pomorskiego